Giãn não thất ở thai nhi có nguy hiểm không? Nguyên nhân là gì?

Giãn não thất thai nhi được xếp vào là một dị tật thai nhi rất nguy hiểm cần được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Vì vậy nguyên nhân dẫn tới giãn não thất được rất nhiều người quan tâm.

Bài viết dưới đây là giúp bạn hiểu hơn về tình trạng giãn thất não ở thai nhi và những nguyên nhân dẫn tới tình trạng này.

1. Giãn não thất là gì?

Giãn não thất có tên gọi khác là não úng thủy, tràn dịch não do tình trạng mất cân xứng giữa hấp thụ và sản xuất dịch não tủy não. Sự chuyển vận tích cực các ion, natri qua dịch biểu mô đặc biệt của đám rối màng mạch đổ vào các khoang não thất có ảnh hưởng lớn tới việc sản xuất ra dịch não tủy. Dịch này được lưu thông qua các não thất nhờ các ống hay lỗ thông, sau đó hấp thụ trở lại vào hệ tuần hoàn tĩnh mạch qua các khoa dưới màng nhện bao phủ lên bán cầu não.

Phần lớn não úng thủy là do bất thường trong việc tái hấp thu dịch não và lưu thông tắc nghẽn. Có 2 thể giãn não thất: 

• Thể tràn dịch não ngoài: Đa số do viêm màng não nhiễm khuẩn, lao màng não hoặc biến chứng xuất huyết.
• Thể tràn dịch não trong: Chủ yếu do tắc nghẽn ống sylvius từ biến chứng của nhiễm khuẩn hay hậu quả của các khối u chèn ép vị trí đó.

Phần lớn các trường hợp dịch não tủy tăng gây ra một loạt các triệu chứng như: Kích thước hộp sọ ngày càng to, biểu hiện bằng các đường khớp và thóp trước giãn rộng. Dựa theo vị trí giãn não thấy được chia thành: 

• Giãn não thất trái;
• Giãn não thất phải;
• Giãn não thất hai bên.

Não úng thủy ở thai nhi chủ yếu được chẩn đoán theo kết quả siêu âm đo khoang não thất với 2 mức độ là não úng thủy nhẹ và não úng thủy nặng. Khoảng 80% trường hợp não úng thủy nhẹ trở về bình thường vào cuối thai kỳ hoặc điều trị sau sinh, ở mức độ nặng sẽ có chỉ định đình chỉ thai kỳ.

Não úng thủy bẩm sinh là do em bé bị não úng thủy ở thời gian phát triển trong bụng mẹ. Theo thống kê hàng năng có khoảng 0.3 – 2.5 em bé sinh ra đã bị não úng thủy, đây là dị tật bẩm sinh hệ thần kinh ảnh hưởng lớn tới sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ sau này.

Mọi lứa tuổi đều có thể xảy ra tình trạng tràn dịch não, nhưng trẻ sơ sinh và người lớn có độ tuổi từ 60 tuổi thường dễ gặp hơn. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau thường để kiểm soát chức năng do tràn dịch não.

Não úng thủy mang đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là dẫn đến tử vong. Việc chẩn đoán sớm là vô cùng quan trọng để có phác đồ điều trị kịp thời.

2. Nguyên nhân dẫn đến giãn não thất

Các nguyên nhân dẫn đến não úng thủy:

• Tắc nghẽn: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, xảy ra khi dòng chảy bình thường của dịch não tủy bị cản trở, ngăn cản dịch từ tâm thất này sang tâm thất khác hoặc từ tâm thất ra các không gian khác quanh não.
• Hấp thụ kém: Một số trường hợp ít phổ biến hơn liên quan đến vấn đề với cơ chế hấp thụ dịch não tủy của các mạch máu, thường là do viêm mô não từ bệnh hoặc chấn thương.
• Sản xuất quá mức: Hiếm gặp hơn, tình trạng này xảy ra khi dịch não tủy được tạo ra nhanh hơn khả năng hấp thụ, dẫn đến tràn dịch não tủy.

Khoảng 10% trường hợp thai nhi bị não úng thủy do bất thường nhiễm sắc thể, xuất huyết hoặc nhiễm trùng.

Giãn não thất cũng có thể do não úng thủy hoặc các dị tật não khác như hội chứng Chiari, thoát vị màng não, hoặc bất thường ở hố sau.

Hội chứng Dandy-Walker, thường có 2-10% kèm theo não úng thủy, là một bệnh di truyền nhiễm sắc thể X, chủ yếu ảnh hưởng đến các bé trai.

3. Biến chứng của giãn não thất thai nhi

Biến chứng của não úng thủy thai nhi có thể bao gồm:

• Tử vong thai nhi: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất của não úng thủy thai nhi.
• Tăng áp lực nội sọ: Khi não thất to ra, chúng có thể gây áp lực lên não, dẫn đến tăng áp lực nội sọ. Tình trạng này có thể gây ra các vấn đề về thị lực, co giật và tổn thương não.
• Suy giảm trí tuệ: Não úng thủy thai nhi có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ, dẫn đến suy giảm trí tuệ.
• Tật liệt: Trong một số trường hợp, giãn não thất thai nhi có thể dẫn đến liệt hoặc các vấn đề về vận động khác.
• Dị tật bẩm sinh: Giãn não thất thai nhi có thể liên quan đến các dị tật bẩm sinh khác, chẳng hạn như dị tật tim và dị tật mặt.

Mức độ nghiêm trọng của các biến chứng phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra não úng thủy thai nhi và thời điểm xảy ra tình trạng này trong thai kỳ. Trong một số trường hợp, thai nhi bị giãn não thất có thể phát triển bình thường mà không gặp bất kỳ biến chứng nào. Tuy nhiên, trong những trường hợp khác, giãn não thất thai nhi có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Nếu đang mang thai và mẹ bầu được chẩn đoán là thai nhi bị não úng thủy, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ về những rủi ro và biến chứng tiềm ẩn. Bác sĩ sẽ có thể cung cấp cho bạn thêm thông tin và hỗ trợ dựa trên tình trạng cụ thể của thai nhi.

Não úng thủy thai nhi khá nguy hiểm, đến nay chưa có giải pháp can thiện nào. Các mẹ bầu cần tuân thủ khám thai định kỳ để phát hiện bất thường của thai nhi.

Thai phụ cần tìm những địa chỉ y tế uy tín, đảm bảo chất lượng để theo dõi thai nhi định kỳ.

Phòng khám chuyên Khoa Sản Phụ An Phúc với nhiều năm kinh nghiệm quy tụ nhiều chuyên gia, bác sĩ đầu ngành là địa chỉ rất nhiều mẹ bầu tin tưởng lựa chọn để chăm sóc sức khỏe thai kỳ.

Để đặt lịch khám tại Phòng khám Chuyên khoa Phụ Sản An Phúc, Quý khách vui lòng gọi Hotline 098 512 45 08 hoặc đặt lịch trực tiếp tại đây.