Bí quyết phòng tránh viêm phụ khoa cho bà bầu

Sự biến đổi sinh lý trong cơ thể phụ nữ khi mang thai làm tăng nguy cơ viêm phụ khoa so với bình thường. Tình trạng này không chỉ gây ngứa ngáy và khó chịu ở vùng kín, mà còn khiến mẹ bầu lo lắng về sức khỏe của thai nhi. Vậy khi bị viêm phụ khoa trong thai kỳ, mẹ bầu cần làm gì? Hãy cùng khám phá nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa viêm phụ khoa trong bài viết dưới đây.

1. Viêm phụ khoa khi mang thai là gì?

Viêm âm đạo khi mang thai có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ. Trong giai đoạn này, nồng độ hormone estrogen và progesterone tăng cao, gây ra các thay đổi như sưng huyết, phì đại niêm mạc âm đạo, tăng sinh tế bào tuyến cổ tử cung, thay đổi pH âm đạo và giảm lượng tế bào lympho B. Những thay đổi này làm thay đổi môi trường miễn dịch tại âm đạo và cổ tử cung, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh và các vi sinh vật khác phát triển mạnh mẽ hơn.

Một nghiên cứu trên 920 phụ nữ mang thai cho thấy 91,3% có hệ vi sinh vật âm đạo bình thường, trong khi có 4,13% nhiễm nấm Candida, 2,83% nhiễm vi khuẩn, 1,09% nhiễm Trichomonas và 0,65% nhiễm phối hợp. Các trường hợp viêm âm đạo trong thai kỳ thường đi kèm với các biến chứng như ối vỡ sớm (PROM), sinh non, thiếu máu, thiểu ối và nhiễm trùng hậu sản.

Nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa viêm âm đạo khi mang thai và nguy cơ chuyển dạ sinh non, sinh non và các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn ở trẻ sơ sinh, cũng như các kết cục thai kỳ không tốt. Để ngăn ngừa các hậu quả tiêu cực này, việc nhận biết sớm các dấu hiệu viêm âm đạo và can thiệp kịp thời là điều cực kỳ quan trọng, giúp cải thiện kết quả thai kỳ.

2. Nguyên nhân và các dấu hiệu nhận biết của viêm phụ khoa khi mang thai

Mỗi nguyên nhân gây ra viêm phụ khoa đều có những dấu hiệu khác nhau:

2.1. Do vi khuẩn

Viêm âm đạo do vi khuẩn (Bacterial Vaginosis – BV) là một tình trạng nhiễm trùng âm đạo do vi khuẩn gây ra. Môi trường âm đạo tự nhiên chứa cả vi khuẩn có lợi (lactobacilli) và vi khuẩn có hại (vi khuẩn kỵ khí). Bình thường, lactobacilli chiếm ưu thế và kiểm soát vi khuẩn kỵ khí. Tuy nhiên, khi điều kiện thuận lợi xuất hiện, vi khuẩn kỵ khí có thể phát triển mạnh mẽ, gây ra BV do phá vỡ sự cân bằng tự nhiên.

BV là bệnh nhiễm trùng âm đạo phổ biến nhất ở phụ nữ từ 15 đến 44 tuổi, ảnh hưởng đến khoảng 1 triệu phụ nữ mang thai mỗi năm. Dù BV thường là nhiễm trùng nhẹ và có thể điều trị dễ dàng bằng thuốc, nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục và các biến chứng trong thai kỳ.

Nguyên nhân chính xác dẫn đến sự mất cân bằng vi khuẩn gây BV vẫn chưa rõ, nhưng có một số yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

• Vệ sinh vùng kín không đúng cách.
• Quan hệ tình dục không an toàn.
• Có nhiều bạn tình.
• Lạm dụng thuốc đặt âm đạo, thuốc kháng sinh.

Nghiên cứu cho thấy khoảng 50-75% phụ nữ mang thai bị viêm âm đạo không có triệu chứng. Khi có triệu chứng, mẹ bầu có thể nhận thấy:

• Tiết dịch âm đạo bất thường, loãng, màu xám hoặc trắng đục, đôi khi có bọt và mùi hôi tanh.
• Ngứa hoặc kích ứng quanh vùng âm hộ.
• Nóng rát khi quan hệ tình dục khi tiểu tiện.

Các triệu chứng này có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào trong ngày, nhưng thường khó chịu hơn vào ban đêm và nặng nề hơn sau khi quan hệ tình dục.

2.2. Trùng nấm men

Nhiễm trùng nấm men, còn được gọi là bệnh monilosis, là một tình trạng nhiễm trùng phổ biến ở phụ nữ. Theo thống kê, cứ 4 phụ nữ thì có 3 người sẽ bị nhiễm trùng nấm men ít nhất một lần trong đời, và khoảng 45% sẽ tái nhiễm ít nhất hai lần. Loại nấm men phổ biến nhất là Candida albicans, bên cạnh đó còn có Candida glabrata và Candida tropicalis.

Trong thời gian mang thai, nhiễm trùng nấm Candida trở nên phổ biến hơn. Một nghiên cứu cho thấy khoảng 20% phụ nữ có nấm Candida trong âm đạo một cách tự nhiên, và con số này tăng lên 30% khi mang thai. Sự thay đổi hormone estrogen và progesterone trong thai kỳ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nấm men.

Mặc dù viêm âm đạo do nấm men thường không gây hại nghiêm trọng cho mẹ, nhưng có thể lây nhiễm cho trẻ sơ sinh trong quá trình sinh thường. Việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng. Các triệu chứng của nhiễm nấm men bao gồm:

• Ngứa ngáy, đau rát quanh âm đạo và âm hộ.
• Phát ban ở âm hộ và vùng da xung quanh, đôi khi lan đến háng và đùi.
• Tiết dịch âm đạo màu trắng, đục, lợn cợn như phô mai, không mùi.
• Cảm giác nóng rát khi tiểu tiện.

Các triệu chứng này có thể kéo dài từ vài giờ đến vài tuần, vì vậy cần chú ý để điều trị đúng lúc.

2.3. Liên cầu khuẩn nhóm B (Group B streptococcus – GBS) 

Liên cầu khuẩn nhóm B (Group B Streptococcus – GBS) là vi khuẩn thường sống trong cơ thể con người, thường vô hại đối với người trưởng thành nhưng có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng trong thai kỳ. Khoảng 1 trong 4 phụ nữ mang thai bị nhiễm GBS.

Ở phụ nữ, GBS thường xuất hiện ở âm đạo và trực tràng, có nguy cơ truyền từ mẹ sang thai nhi trong quá trình sinh nở. Mặc dù tình trạng này khá hiếm, chỉ khoảng 1-2 trẻ trong số 100 trẻ sẽ bị nhiễm khi người mẹ không được điều trị kháng sinh trong quá trình chuyển dạ.

Trong quá trình chăm sóc thai kỳ, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm GBS cho mẹ vào khoảng tuần thứ 35-37 của thai kỳ. Nếu xét nghiệm dương tính, mẹ sẽ được chỉ định dùng kháng sinh trong quá trình chuyển dạ để ngăn ngừa việc truyền bệnh sang trẻ.

Thông thường, nhiễm GBS không có dấu hiệu rõ ràng. Tuy nhiên, một số trường hợp viêm âm đạo khi mang thai do liên cầu khuẩn nhóm B có thể xuất hiện triệu chứng như đau khi tiểu tiện và nước tiểu đục.

2.4. Nhiễm Trichomonas

Trichomonas là bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) do ký sinh trùng Trichomonas vaginalis gây ra. Bệnh này ảnh hưởng đến khoảng 3,7 triệu người tại Hoa Kỳ, trở thành một trong những STI phổ biến nhất. Trichomonas vaginalis lây truyền qua quan hệ tình dục, với thời gian ủ bệnh từ 5-28 ngày sau khi tiếp xúc.

Bệnh Trichomonas có thể được điều trị bằng kháng sinh, với tình trạng nhiễm trùng thường khỏi sau một tuần. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, bệnh có thể kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm, gây ra các triệu chứng nặng nề hơn và cản trở hoạt động tình dục. Đối với phụ nữ mang thai, nhiễm Trichomonas có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như nguy cơ vỡ ối sớm, sinh non trước tuần thứ 37 và sinh con nhẹ cân.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), khoảng 70-85% người mắc Trichomonas không có triệu chứng rõ ràng. Khi triệu chứng xuất hiện, có thể bao gồm:

• Dịch tiết âm đạo màu trắng đục, xám hoặc xanh, có mùi hôi tanh.
• Ngứa ngáy ở cơ quan sinh dục.
• Đau khi tiểu tiện hoặc khi quan hệ tình dục.

Nhận biết và điều trị kịp thời các bệnh này là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của mẹ và thai nhi.

3. Viêm phụ khoa ảnh hưởng như thế đến thai nhi

Viêm âm đạo không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho thai nhi. Các bác sĩ chuyên khoa đã chỉ ra một số ảnh hưởng thường gặp mà viêm âm đạo có thể gây ra cho thai nhi:

• Viêm ối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của thai nhi.
• Nguy cơ chuyển dạ sớm, sinh non hoặc sảy thai.
• Các bệnh ngoài da ở thai nhi.
• Bệnh về mắt hoặc viêm phổi.
• Trong nhiều trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến thai lưu hoặc tử vong trong bụng mẹ.

Việc nhận biết và điều trị kịp thời viêm âm đạo là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

4. Mẹ bầu làm thế nào để phòng ngừa viêm phụ khoa khi mang thai

Để phòng ngừa viêm âm đạo khi mang thai, việc vệ sinh vùng kín đúng cách là rất quan trọng. Dưới đây là một số gợi ý từ các chuyên gia:

• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, không thụt rửa sâu vào âm đạo, và lau từ trước ra sau (từ âm đạo ra hậu môn) để tránh lây nhiễm ngược.
• Chọn đồ lót làm từ chất liệu thoáng mát, thấm hút tốt.
• Tránh sử dụng các dung dịch và xà phòng có chất tẩy rửa mạnh.
• Ăn nhiều sữa chua để ngăn ngừa viêm âm đạo hiệu quả.
• Hạn chế ăn đường và đồ ngọt, vì chúng làm tăng lượng bài tiết ở âm đạo.
• Tránh quan hệ tình dục khi bị viêm phụ khoa.

Nếu viêm âm đạo được phát hiện và điều trị kịp thời, sẽ không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Do đó, nếu có các biểu hiện như đau, ngứa rát ở vùng âm đạo, phụ nữ nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tại Phòng khám Chuyên khoa Phụ Sản An Phúc quy tụ đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị hiện đại. An Phúc tự hào mang đến những thông tin tư vấn cho các mẹ chuẩn xác nhất.
Để đặt lịch khám tại Phòng khám Chuyên khoa Phụ Sản An Phúc, Quý khách vui lòng gọi Hotline 098 512 45 08 hoặc đặt lịch trực tiếp tại đây.