Tăng cân hợp lý khi mang thai không chỉ đảm bảo cho sức khỏe của người mẹ mà còn giúp cho sự phát triển của thai nhi một cách an toàn nhất. Dựa vào từng giai đoạn của thai kỳ, mức độ tăng cân của người mẹ trước khi mang thai sẽ có những tiêu chuẩn tăng cân khi mang thai khác nhau.
Mục lục
1. Mức tăng cân khi mang thai
Mức độ tăng cân của phụ nữ trong thời gian thai kỳ phụ thuộc vào các yếu tố: Cân nặng của thai nhi, nhau thai, thể tích máu gia tăng, nước ối, mỡ tăng, mô và dịch cơ thể tăng,…Theo WHO – Tổ chức y tế thế giới việc tăng cân trong thai kỳ được tính dựa vào chỉ số khối lượng cơ thể BMI (Body mass index) của mẹ trước mang thai. BMI có công thức tính như sau:
Chỉ số BMI được tính: BMI = cân nặng (kg)/[chiều cao x chiều cao] (m)
Những mẹ bầu có cân nặng bình thường trước khi mang thai (BMI: 18,5 – 24,9): Mức tăng cân lý tưởng của người mẹ là 10 – 12kg, cụ thể là:
- Quý I (3 tháng đầu): Tăng 1kg.
- Quý II (3 tháng giữa): Tăng 4 – 5kg
- Quý II (3 tháng cuối): Tăng 5-6kg
Đối với người mẹ nhẹ cân (BMI<18.5): Cân nặng nên tăng khoảng 25% so với cân nặng trước khi mang thai, thường là 12,7 – 18,3 kg
Trước khi mang thai người mẹ thừa cân, béo phì (BMI: 25 trở lên) mức tăng cân lý tưởng là 15% so với cân nặng trước khi mang thai, thường là 7 – 11,3 kg.
Nếu mẹ mang song thai: Nên tăng khoảng 16-20.5kg.
2. Lưu ý tiêu chuẩn khi tăng cân
Bước sang tháng thứ 4 của thai kỳ, mẹ bầu nên tăng cân trong khoảng 1,5 đến 2kg/tháng. Nên kiểm tra cân nặng đều đặn mỗi tháng để được tư vấn trong trường hợp mẹ bầu tăng ít hơn 1kg hay quá 3kg. Tăng cân quá ít hay quá nhiều đều gây ảnh hưởng không tốt cho của mẹ và thai nhi:
- Tăng cân vượt mức tiêu chuẩn dễ khiến cho mẹ bầu bị tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ, tỷ lệ sinh non cao, sinh mổ.
- Tăng quá ít cân dễ gây ra tình trạng thai nhi chậm phát triển trong tử cung, em bé trong bụng mẹ thị suy dinh dưỡng, tăng nguy sinh non cao hơn.
Việc ăn uống, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng trong suốt thai kỳ là cho cả hai mẹ con, nhưng không có nghĩa là mẹ phải “ăn gấp đôi”. Điều quan trọng là người mẹ phải đảm bảo tăng cận theo tiêu chuẩn khi mang thai bằng dinh dưỡng và chế độ luyện tập phù hợp.
Điều mẹ bầu lưu ý, trong suốt thai kỳ không phải là khoảng thời gian thích hợp cho vấn đề giữ dáng, giảm cân. Vì vậy, khi đang mang thai mẹ bầu không nên bỏ bữa hay kiêng ăn.
3. Để đảm bảo tiêu chuẩn khi tăng cân mẹ bầu nên làm gì?
3. 1. Mẹ bầu nên có chế độ dinh dưỡng như thế nào?
Dinh dưỡng là yếu tố luôn đặt lên hàng đầu đối với phụ nữ đang mang thai. Chế độ ăn cho mẹ bầu cần đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm sau:
- Nhóm chất bột: gạo, ngô, mì, khoai,…
- Nhóm chất đạm: đậu đỗ, cua, tôm, thịt, cá, trứng,…
- Nhóm vitamin, chất xơ và khoáng chất: có trong các loại rau màu xanh và quả chín.
- Nhóm chất béo: vừng, lạc, dầu,….
Mẹ bầu cần đặc biệt chú ý đến vệ sinh an toàn thực phẩm, ăn chín uống sôi, không dùng những thực phẩm không rõ nguồn gốc, quá nhiều gia vị,…
Để đáp ứng tiêu chuẩn cân nặng trong thai kỳ, mẹ bầu cần đảm bảo cung cấp đủ lượng vitamin và dưỡng chất thiết yếu cho cả mẹ và bé, bao gồm:
- Acid folic: Có vai trò quan trọng với sự phát triển của hệ thần kinh của trẻ, có nhiều trong các loại đậu, súp-lơ, rau có màu xanh thẫm, gan động vật,…
- Các nhóm vitamin A, B, C, D, E, K: Bổ sung qua các thực phẩm tự nhiên hàng ngày.
- Canxi: Sữa, sữa chua, trứng, váng sữa,…
- Kẽm là nguyên tố quan trọng đảm bảo cân nặng và kích thước vòng đầu. Kẽm còn đóng vai trò cho sự phát triển của bé trước và sau sinh, mẹ bầu có thể bổ sung qua: Hải sản, cá, thịt gia cầm, sữa,…
- Omega 3: Dầu oliu, dầu ăn, mỡ cá,…
- Protein giúp quá trình tạo cơ, xương, máu của em thai nhi: Thịt, cá, gà, trứng, đậu,…
- Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc tạo máu, vận chuyển oxy: lòng đỏ trứng gà, gan lợn, gan gà, thịt đỏ, rau củ quả tự nhiên như đậu đỗ,…
- Iốt đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện sự phát triển của não bộ ở trẻ.
Mẹ bầu cần bổ sung ít nhất 8 ly nước lọc hoặc nước trái cây mỗi ngày để tránh tình trạng táo bón, mất nước ảnh hưởng đến túi ối, lượng nước ối.
Mẹ bầu có thể sử dụng các loại thuốc bổ, các vitamin bổ sung vi chất thiết yếu cho cơ thể. Tuy nhiên, mẹ bầu cần được bổ sung với liều lượng hợp lý theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
3. 2. Mẹ bầu nên có chế độ sinh hoạt như thế nào?
- Mẹ bầu không nên làm việc quá sức, nên làm việc theo khả năng của mình.
- Không làm các công việc ở trên cao hay ngâm mình dưới nước. Bố trí thời gian giải lao hợp lý trong thời gian làm việc.
- Không nên nghỉ ngơi thụ động một chỗ, nên vận động nhẹ nhàng có thể làm việc nhà.
- Đảm bảo ngủ đủ giấc mỗi ngày ít 8 tiếng, ngủ trưa vừa phải đủ để phục hồi cơ thể.
- Môi trường sống sạch sẽ, thoáng đãng, trong lành tránh bụi bẩn, khói thuốc lá.
- Hạn chế đi xa, khi ra ngoài cần có người hỗ trợ đi cùng.
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, lo âu phiền muộn.
- Giai đoạn cuối thai kỳ, mẹ bầu cần nghỉ ngơi lấy sức và giúp con tăng cân.
Bên cạnh đó, mẹ bầu cần được khám thai định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và đưa ra lời khuyên phù hợp, giúp mẹ bầu đáp ứng tiêu chuẩn cân nặng khi mang thai.
Tại phòng khám Phòng Khám chuyên Khoa Sản Phụ An Phúc được trang bị thiết bị hiện đại bậc nhất, đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm, luôn đề cao y đức, tư vấn tận tình với phương châm lấy khách hàng làm trung tâm giúp quá trình mang thai của mẹ bầu trở nên an toàn và nhẹ nhàng hơn. Trong cả quá trình mang bầu, thai phụ sẽ được thăm khám trực tiếp bởi các bác sĩ chuyên khoa Sản có trình độ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, đưa ra những tư vấn, giải pháp xử lý cho sức khỏe của cả mẹ và bé.